'KOHNSTAMM KENT DE ALLOCHTONEN SLECHT'
de Volkskrant, zaterdag, 8 april 2000

'Kohnstamm kent de allochtonen slecht' van Vera Bondy uit Amsterdam
Dolp Kohnstamm (de Volkskrant, 31 maart) heeft er kennelijk nog nooit van gehoord dat honderden jaren vóór de eerste universiteit in deze contreien ontstond, Arabische wetenschappers publiceerden die nu nog steeds bestudeerd worden; hadden die andere genen dan hun moderne geloofsgenoten en genenverwanten? Ook weet hij duidelijk niet dat Marokkanen met lyceumopleiding in hun land niet alleen hun moedertaal (Marokkaans Arabisch, Klassiek Arabisch), maar vaak ook Berbers, Modern Standaard Arabisch, Frans, Spaans en Engels spreken. Hoeveel Nederlandse studenten spreken zo veel talen? Hebben deze Marokkanen een genetisch defect?

En hoe zit dat met jonge migranten die in Nederland studeren of allang klaar zijn met hun studie? Stiekem een Noordwest-Europaan onder hun voorouders? Kent hij geen hoogopgeleide migranten uit zuidelijke streken?

Dat kan allemaal nog aan blikvernauwing geweten worden. Kohnstamm verkeert in privé-sferen waarin makkelijk geroepen wordt dat de ene groep dommer is dan de andere, zo zegt hij zelf. Zelfreflectie is zijn groep en ook hem, die de omgang met dergelijke mensen midt, kennelijk wezensvreemd; net als de omgang met migranten in Nederland. Anders zou hij meer over hen weten.

Hij is overigens niet de enige Nederlander die zich een oordeel aanmeet over mensen die hij niet kent. Dus misschien is dat allemaal te verontschuldigen. Maar als iemand die pretendeert wetenschapper te zijn, verkondigt dat je een missend prestatiegen kunt 'repareren' door 'bij allochtonen een meer westerse attitude te kweken', door 'het overdragen van een mentaliteit, de wil tot presteren' dan weet hij niets van genetica én niets van leertheorieën.

'Wetenschap' van Tijani Goullet uit Den Bosch
Ik vraag me af of Kohnstamm ooit geschiedenisles heeft gehad. Zijn bewering dat allochtonen genetische dommer zijn dan westerse mensen, is nergens op gebaseerd. In het verleden waren de Chinese en Arabisch cultuur dominant in de wereld. Zij waren ook in de wetenschap toonaangevend. Nu heerst de westerse wetenschap. Dat komt doordat het economische goed gaat.

Éen ding heeft Kohnstamm wel bereikt. Deze 'genetisch domme' allochtoon zal er alles aan doen om zich - ondanks allerlei barrières - zo goed mogelijk te ontwikkelen.

'Gelijk' van B. Tjoe Nij uit Amsterdam
Wat ik altijd zo grappig vind aan discussies over de stelling 'iedereen is gelijk', is dat met name conservatieven zo handig over de achterliggende gedachte heen stappen (iedereen heeft gelijke rechten) en er meteen een draai aan geven (iedereen heeft dezelfde capaciteiten). Vervolgens wordt deze aangevalen met leuke 'gezond verstand' voorbeelden. 'Maar we zijn niet gelijk, want ik speel veel beter piano en mannen zijn beter in wiskunde, toch?'

De nieuwste bijdrage komt van Kohnstamm. Hij wil af van het 'dogma van gelijkheid', omdat hij onder andere vermoedt dat 'westerse genen' in koudere streken' meer prestatiegericht zijn dan andere. Heeft hij nog nooit gehoord van het Romeinse rijk, het Perzische rijk, de oude Egyptenaren, en recenter, naoorlogs Japan? Allemaal toch niet echt 'koudere streken'.

Kohnstamm motiveert zijn stelling dat die met 'privé roepen we wel dat die groep dommer is'. Dus laten we dat maar ook in het openbaar doen? En hij wil dat we het beleid aanpassen. Ongeloofelijk dat dit soort grote-stappen-snel-thuis-redenaties uit de academische wereld kunnen komen.

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat etnische groepen onderling zo sterk verschillen als Kohnstamm suggereert. Integendeel, alles wijs erop dat de verschillen binnen een groep groter zijn dan tussen groepen onderling. Kwalijk is dat Kohnstamm geen ruimte laat voor het aandeel van de witte meerderheid in de oorzaak van achterstand van allochtonen. Paternalistische methoden als tutors, zullen jonge allochtonen alleen maar leren dat zonder de witte meesters niets mogelijk is en geen zelfstandigheid creëren.

Als allochtoon maak ik mij zorgen over het effect van dit soort pseude-wetenschappelijk onzin. Laten we ophouden met het stigmatiseren van allochtonen eens echt emanciperen.

'Verwachtingen' van Hatice Can-Engin uit Utrecht
Met verbazing las ik de redenen van de achterstand van allochtonen volgens Kohnstamm. Hij zegt: Áltijd moest je zorgen dat je het beter deed...' Dit is ook het geval bij andere culturen. De meeste Turkse ouders willen dat hun kinderen arts, advocaat of ingenieur worden. Ook in Nederland.

Migratie is niet eenvoudig. Beslissen om te vertrekken: onvoorspelbaarheid van wat komen gaat. Vertrek: scheiding, verdriet, depressie, schuldgevoel. Aankomst in Nederland: ontwrichting, onzekerheid, eenzaamheid, rouwprocess. Zich een plaats verwerven in het nieuwe land: herontdekking van denken en wensen. Herstel van vermogen om de toekomst te plannen. Terugkeren of blijven: angst voor verandering, aarzeling.

De meeste migranten hebben alles achtergelaten en zijn naar Nederland gekomen om the werken. Zij hebben, i  tegenstelling tot wat Kohnstamm zegt, te veel werklust. De tweede generatie boek grote vooruitgang in het onderwijs. Zij zijn net zoals Nederlandse jongeren kritischer geworden en letten meer op de kwaliteit van de arbeid en de hoogte van de beloning. Alleen de langdurige werkloosheid leidt ook bij hen vaak tot ontmoediging. Het voorstel van Kohnstamm om een 'westerse attitude bij allochtonen te kweken' is niet nodig. De enige oplossing is dat het beschikbare werk eerlijk wordt verdeeld in Nederland. Kohnstamm wekt de indruk dat iederen in Nederland gelijke kansen heeft. Maar gelijke kansen heb je wanneer je op gelijk niveau die kansen kunt benutten.

In mijn opvoeding in een islamitische land was de slogan ook éerst werk, dan plezier'. Kohnstamm overdijft de kenmerken van het islamitische geloof. Het overdrijven van negatieve kenmerken wordt bepaald door het feit dat mensen hun eigenwaarde in stand willen houden en geneigd zijn de eigen groep in vergelijking met andere groepen positiever te beroordelen. Zulke ideeën lanceren levert niet een zinnige bijdrage aan de discussie en is niet bevorderlijk voor de integratie in Nederland.

Zijn beroep op de studenten om zich vrijwillig in te zetten voor allochtonen kinderen, waardeer ik van harte. Ik hoop dat studenten de allochtone kinderen beter zullen begrijpen en hun helpen, opdat zij niet zulke religieuze en culturele vooroordelen hebben.

'Dierenhuiden' van Abdel el Bacha uit Amsterdam
Dacht Paul Scheffer nog dat de problematiek voornamelijk lag in taalachterstand, inmiddels is Kohnstamm achter de waarheid. Volgens hem is gebleken dat volkeren uit warmere streken een prestatiegen missen.

Ik twijfel aan het historisch besef van de professor. Zou een prestatiegen wel bestaan, dan zouden ook andere volkeren hem moeten hebben. Ik denk daarbij aan de wetenschappelijk bijdragen van mensen uit het Indiaase subcontinent, de Grieken, Perzen, Chinezen en Arabieren.

Arabieren hebben, na hun bekering tot islam, eeuwenlang de wetenschappen gedomineerd. Vooruitgang werd geboekt in de wiskunde, natuurkundem ggeografie en geneeskunde. In de tijd dat de Kohnstamms nog in dierenhuiden rondliepen en elkaar met primitieve wapens te lijf gingen, beschikte de Arabische wereld over ziekenhuizen, sliepen zij tussen witte lakens, hadden zij arfum en ga zo door. Een van de redenen dat wij nog beschikken over werken van Plato en Aristoteles, is dat de Arabieren deze bestudeerden en in het Arabisc vertaald.

'Presteren' van Yiufai Chow uit Amsterdam
Ik ben een allochtoon en na het lezen van Kohnstamms verhaal vroeg ik me af of het tijd wordt dat ik terugga naar mijn geboortestad Hongkong. Een van de redenen waarom ik in Nederland ben, is om de verselijke prestatiecultus in Hongkong te ontvluchten. Opeens hoor ik van oude-hoogleraar Kohnstamm dat allochtonen de Westerse wil tot presteren moeten aaleren om hun achterstand weg te halen. Gelukkig lees ik een paar dagen later (de Volkskrant, 4 april) dat cultureel antropoloog Goorens net zo boos werd asl ik over allerlei denkfouten van Kohnstamm. Voorlopig kan ik hier gerust blijven.

Last modified: Friday, April 14, 2000 07:58:29 PM